شاید جالب باشد که بدانید بعد از سرماخوردگی، کمردرد از عوامل اصلی مراجعه مردم به پزشکان است. از وظایف اصلی ستون فقرات این است که بیشترین فشار ناشی از وزن بدن و نیروهای تحمیل شده خارجی را تحمل کند.اما این وظیفه مادامی که وزن بدن نرمال باشد و حرکات کنترل شده ، عادات، سبک زندگی و رژیم غذایی سالمی داشته باشیم؛ به درستی ادا می شود.
شایع ترین علل کمر درد:
1. چاقی:
همانطور که می دانید چاقی منجر به بیماری های قلبی- عروقی، دیابت، فشارخون بالا، سرطان های روده و … می شود اما متاسفانه باید گفت این ها تنها عوارض چاقی نیستند و تاثیرات مخرب دیگری چون: پوکی استخوان، آرتروز، روماتیسم، تنگی کانال نخاعی و حتی آسیب های تدریجی به دیسک های ستون فقرات را دارد.
بنابراین اضافه وزن و وجود نیروهای اضافی میتواند منجر به تغییراتی در ستون فقرات و انحنای طبیعی آن به واسطه ی تخریب دیسک ها و مهره ها شود.به عنوان مثال تجمع چربی در ناحیه شکم باعث گودی بیش از حد کمرو چرخش لگن به جلو می شود که دردهای آزاردهنده ای را برای فرد به دنبال دارد. همچنین چاقی باعث افزایش فشار بر روی دیسک ها می شود و آنها را از بین میبرد حتی می تواند منجر به فتق دیسک شود و یا با کاهش ارتفاع فشارهایی را بر مفاصل فاست وارد کند که موجب بروز آرتروز و یا ساییدگی گردد.
علاوه بر آن فشارها باعث التهاب بافت های اطراف و تولید بافت همبند و استخوانی می شوند در نتیجه موجب بروز تنگی کانال نخاعی و درد می گردد.

2. کم تحرکی و تغذیه نامناسب:
این عامل که به نوعی با عامل قبلی علت و معلول هستند نیز میتواند از طریق پوکی استخوان و کاهش تراکم آن منجر به کاهش قدرت طبیعی استخوان گردد بنابراین به راحتی موجب شکستگی های استخوانی خصوصا در ناحیه کمر و ستون فقرات ، درد و ناتوانی های شدید شود، همچنین عدم تحرک موجب ضعف عضلات ستون مهره و شکم می شود و برای بیمار درد را به همراه دارد.

3. تحمل فشارهای ناگهانی و شدید:
فشارهایی مانند: جابه جایی وسایل سنگین، حرکات ورزشی سنگین و ناگهانی، هل دادن ماشین و… موجب رگ به رگ شدن یا کشیدگی کمر می شود که گرفتگی و درد در عضلات قسمت های کمر، باسن و ران را به دنبال دارد در بعضی موارد نیز به دنبال کشیدگی عضلات و لیگامان ها، پارگی های کوچک و میکروسکوپی اتفاق می افتند، بنابراین در بافت ها تورم و درد و انقباض عضلات اطراف ستون مهره ها بوجود می آید؛ در شرایطی که فشار وارد شده زیاد تر یا ستون مهره ها ضعیف تر باشد، می تواند باعث آسیب به دیسک ها مثلا پارگی یا فتق دیسک شود. از طرفی ضعیف شدن یا پارگی لیگامان ها می تواند منجر به لغزش مهره ها به سمت جلو شده و بر روی اعصاب فشار وارد کند که درد شدیدی را برای بیمار بوجود می آورد.
همانطور که میدانیم ورزش کردن در جلوگیری از چاقی و بروز کمر درد نقش بسزایی دارد اما حرکات ورزشی غیر استاندارد یا سنگین می تواند شرایط را برای بیمار سخت تر کند به عنوان مثال انجام زیاد از حد و سریع حرکت دراز و نشست به طوری که شخص تحت فشار قرا بگیرد موجب فشار بر عضلات کمر و بروز دردمی شود. حتی در بعضی موارد انجام نادرست آن منجر به تغییر انحنای ستون فقرات و خم شدن شبیه به حرف c شده است.
گاهی فشار ها ممکن است شدید نباشد اما در اثر عادات غلط، مدام ستون فقرات را تحت فشار قرار دهند مثلا حمل کیف سنگین باعث می شود بدن بخواهد شانه ای که تحت بار قرار دارد را بالا نگه دارد و این موجب برهم خوردن تعادل شانه ها و ستون فقرات می شود که تداوم آن موجب آسیب رسیدن به ماهیچه ها و بروز درد می شود.

4. ایستادن و راه رفتن نادرست:
عدم رعایت نحوه صحیح راه رفتن و ایستادن به طوری که ستون فقرات درحالت ایده آل خود قرار بگیرد و کمترین فشار به آن وارد شود موجب بروز درد می شود. بنابر این اگر مجبور به ایستادن طولانی مدت هستید بهتر است یکی از پاها را بر روی پله ای به ارتفاع 20cm قرار دهید و هر 10 دقیقه یکبار جای پاها را عوض کنید، این کار باعث می شود آسیب کمتری به کمر شما برسد.
توجه به استفاده از کفش مناسب ضروری می باشد. استفاده از کفش پاشنه بلند که موجب گرفتگی ماهیچه های ستون فقرات می شود و یا کفش خیلی تخت که باعث توزیع یکسان وزن بدن می شود، فرد را دچار عوارض زانو، کمر و واریس می کند.خصوصا برای افرادی که ساعات طولانی در روز مجبور به ایستادن هستند و یا اختلالاتی مانند صافی کف پا دارند.

5. خوابیدن در شرایط نامناسب:
از شرایط ایده آل برای وارد شدن کمترین آسیب به ستون فقرات در حالت خوابیده میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
• استفاده از تشک متعادل طوریکه انحنای طبیعی بدن را پشتیبانی کند، نه سفت و نه نرم باشد
• ترجیحا بر روی تختخواب خوابیدن
• خوابیدن، دائما در یک حالت نباشد ( بی حرکت ماندن طولانی مدت موجب ضعف عضلات می شود.)

6. استرس و فشارهای روحی:
فشارهای عصبی تمام عضلات مثل عضلات کمر و گردن را تحت تاثیر قرار می دهند و باعث انقباض عضلات و دردهای شدید می شوند.
7. نشستن طولانی مدت و ناصحیح:
پشت میز نشستن های طولانی باعث کشیدگی رباتها و حتی له شدن دیسک ها می شود.بنابر این در صورتی که مجبور به نشستن های طولانی مدت هستید به شیوه صحیح نشستن،انجام حرکات کششی مناسب و استفاده از صندلی استاندارد که پشتیبانی صحیح از انحناهای طبیعی ستون فقرات را داشته باشد، توجه ویژه ای داشته باشید. همچنین قوز کردن در اثر عادات بد خصوصا در نشستن روی صندلی به وجود می آید که انحنای طبیعی ستون فقرات را برهم زده، علاوه بر تاثیر برکمر و کشیدگی بیش از حد رباتها فعالیت روده ها و ریه ها دچار مشکل میکند.
از موارد دیگر می توان به رانندگی های طولانی مدت اشاره کرد که علاوه بر آسیب های گفته شده، به دلیل اینکه معمولا راننده در حالتی مینشیند که گردن و شانه ها رو به جلو هستند موجب سفت شدن قفسه سینه و فشار آمدن به گردن و ستون فقرات می شود.

8. علل غیر مکانیکی:
• بیماری های التهابی: آرتریت روماتوئید ،اسپوندیلیت آنکلیوزان (روماتیسم ستون فقرات)
• بیماری های عفونی: عفونت حاد فضای بین مهره ای (دیسک) و استخوان مهره، سل، تب مالت و کمردرد، عفونت های مزمن مهره ها و عفونت خارجی
• تومورها: تومور ریشه ی اعصاب، تومورمهره ها، تومور اولیه استخوانی، تومور اولیه عصبی،تومور متاستازی مهره ها (از پروستات، پستان، ریه، کلیه، تیروئید)
• بیماری های متابولیکی: پوکی استخوان،نرمی استخوان
این نوع از کمردرد ها باید تماما توسط پزشک تشخیص داده شده و درمان شود.
نکته: با توجه به عللی که ذکر شد بهترین روش برای فرار از کمردرد؛ ورزش(شنا( در آب بدن دچار بی وزنی شده و ستون فقرات تحت فشار و وزن بدن نخواهد بود)، پیاده روی،دوچرخه سواری)،رژیم غذایی سالم، ترک عادات غلط و کاهش وزن سالم می باشد.
9. علل غیر عمومی:
a) بارداری:
تمام مادران باردار با این درد دست و پنجه نرم می کنند که متناسب با رشد جنین و افزایش وزن جنین، تاثیر بیشتری بر انحنای کمر گذاشته و درد نیز تشدید می شود. از طرفی ترشح هرمون هایی چون ریلاکسین و پروژسترون سبب شل شدن ماهیچه های شکم، رحم و لیگامانهای کمر، لگن و قسمت های دیگر مثل شانه، زانو و… می شود که این مسئله نیز به نوبه ی خود درد را شدت می بخشد.
b) خونریزی لگن:
خونریزی پشت شکم و لگن خود را با علائمی چون درد شدید سیاتیک نشان می دهد. این خونریزی باعث فشار بر روی عصب نخاعی شده و منجر به کمردرد می گردد.
c) بیماری paget:
در این بیماری استخوان شکل طبیعی خود را ندارد. این تغییر شکل و ضعف در استخوان موجب بروز درد می شود.